Son zamanlarda etkileşim tasarımı örnekleri sosyal medyada fazlası ile gündeme geliyor. Tasarım konusu dünyada uzunca bir süredir gündemde. Ayrıca tasarım son zamanlarda üzerinde eskisine göre çok daha fazla durulan konulardan da bir tanesi oldu. Tasarım konusu geliştikçe ve ilerledikçe de tasarımın alt başlıkları birer birer ortaya çıkmaya başladı. Etkileşim olarak adlandırılan bu tasarım modeli de bunlardan bir tanesi oldu. Farklı kitleleri ve markaları hedef alan bu tasarımlar sayesinde tasarım sektörü farklı bir büyüme yaşamaya başladı.
Etkileşim Tasarımı Nedir ve Neyi İfade Eder?
Etkileşim modellemesi için çok fazla farklı açıklama ve ifade vardır. Fakat bunların hepsi aslında aynı şeyi ifade eder. En genel tabiri ile etkileşim modellemesi kullanıcılar ve ürün arasındaki etkileşimin olduğu tasarım modelidir. Bu tasarımın asıl amacı kullanıcının hedefine en yakın olan ve en iyi şekilde ulaşacak olan ürünle tasarlamaktır. Bu ürünler ilk olarak insanların aklına cisim ya da obje tarzı üretimi getirebilir. Fakat bu tasarım ile ifade edilen ürünler uygulamalar ve web siteleridir.
Etkileşim modellemesinin basit bir açıklaması olsa da aslında oldukça geniştir. Kullanıcı ve ürün arasındaki etkileşim onlarca farklı şekilde olabilir. Genel olarak estetik, hareket, ses, boşluk ya da bu tarz pek çok unsur dile getirilebilir. Bu süreç içerisinde örneğin ses unsuru ile ses tasarımının incelenmesi gibi alt dallara da ayrılır. Kısacası etkileşim tasarımının detayı ve kullanımı oldukça zorlu bir süreçtir. Bir diğer yandan etkileşim modellemesi ve UX arasında büyük bir benzerlik de bulunuyor.
UX ve Etkileşim Tasarımı
Kullanıcı Deneyimi yani UX aynı etkileşim modellemesi gibi son zamanların popüler kavramlarından bir tanesi. UX tasarımı ürününün kullanım deneyimine göre şekillendirmeyi ifade eder. Ayrıca bu deneyimlemelerin çoğu kullanıcı ve ürün arasında bazı etkileşimler barındırır. Fakat bu iki kavram arasında büyük benzerlik olsa da UX kavramı etkileşim modellemesinden çok daha fazlasını kapsayan bir konudur. Buna ek olarak UX etkileşim modellemesinden çok daha fazla soruya da cevap verir.
Etkileşim Modellemesi Yaparken Tasarımcıların Soruduğu Sorular
Dünyadaki etkileşim tasarımcıları anlamlı bir etkileşim oluşturmak için bazı önemli sorular sorar. Bu sorular doğrultusunda hem tasarım hem de etkileşim farklı bir boyut kazanır. Buna ek olarak ortaya çıkan sonuçlar da çok daha verimli bir hal alır. Tasarımcıların sorduğu bu soruları bilmek aynı zamanda sürecin de çok daha kısa bir hal almasının önünü açar. Uzmanlar tarafından bilinen ve kabul edilen 6 soru bu anlamda dikkat çeker:
- Kullanıcı ara yüz ile direkt olarak etkileşim kurmak için fare, parmak ya da kalem ile neler yapabilir: Bu soru direkt olarak ürün ile kullanıcı etkileşimlerinin tanımlanması için yardımcı olur.
- Görünüm kullanıcılara nasıl çalışacağı hakkında nasıl bir ipucu gösterir: Bu soru kullanıcılara hangi davranışların mümkün olduğuna dair bazı ipuçlarını ortaya çıkarır.
- Hata bildirileri sorunun düzelmesi için yol gösteriyor mu ya da sorunun kaynağını belirtiyor mu: Bu soru sayesinde hataların öngörülmesi ve azaltılması sağlanır.
- Kullanıcı herhangi bir eylem gerçekleştirdiği zaman hangi bildirimleri alıyor: Bu soru sayesinde sistemlerin kullanıcı eyleminden sonra geri bildirim sağlayıp sağlamadığı öğrenilir.
- Arabirim öğeleriyle etkileşime geçmek kabul edilebilir bir seviyede mi: Bu tarz tüm sorular üründe kullanılan öğeler hakkında stratejik düşünmeyi sağlar.
- Tanıdık ya da standart formatlarda kullanılıyor mu: Öğrenilebilirliği basitleştirmek için bu tarz sorular sorulur.
Etkileşim Tasarımları Hangi Alanlarda Yer Alıyor?
Etkileşim tasarımı tarihi aslında internet ve akıllı telefonlar ile ortaya çıktı ve yükselişe geçti. Bu yüzden kullanım alanları da direkt olarak internet ve mobil uygulamalar ağırlıklı oluyor. Tasarım insan etkileşimi aslında genel olarak bu süreçte ortaya çıktı. Bu ortaya çıkış gün geçtikçe de artan bir dönemi oluşturdu. Bugün insanlara sanal olarak bir deneyim sunmak son derece basit bir iş. Yani telefon üzerinden bir uygulama ile ya da internetten bir web sitesi ile kullanıcıların tüm geri dönüşleri kolayca alınır.
Doç. Dr. Gamze Sart Youtube kanalından ve web sitesinden tasarımın geleceği hakkında içerikler bulabilirsiniz. Ayrıca Design House internet sitesini ziyaret ederek de etkileşim tasarımı nedir sorusu için detaylı cevaplara ulaşabilirsiniz.